Gmina Poraj

Historie nieoczywiste - podsumowanie projektu

• 
• 

Audiobook „Historie Nieoczywiste” jest kolejną odsłoną historycznego projektu Gminy Poraj, który ma za zadanie zachować pamięć. Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom Aspera wraz z Centrum Informacji Turystycznej oraz Urzędem Gminy w Poraju, korzystając z dofinansowania Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach programu „Patriotyzm Jutra”, postanowili po raz kolejny zebrać, spisać i nagrać wspomnienia tutejszych mieszkańców – pasjonatów historii lokalnej. Realizatorzy projektu po raz kolejny uznali, że do odbiorców szybciej trafi żywy głos niż tekst pisany, formalny, odarty z emocji.

Historie, które bohaterowie audiobooka „Historie Nieoczywiste”mają do opowiedzenia są fascynujące, ciekawe, niesamowite, a czasem nawet straszne. Jak choćby dzieje Stanisława Masłonia, mechanika pokładowego, chorążego lotnictwa, Kawalera Krzyża Wojennego Virtutti Militari, naszego rodaka z Choronia. Wichry wojny wygnały go z ukochanej ojczyzny i przerzucały do Anglii, Rumunii, Włoch, Francji, a nawet Libanu. To właśnie on jako pilot przerzucał nocami polskich żołnierzy z Anglii na okupowane polskie tereny. Loty bojowe, które odbył stanowią niesamowity opis nocnych przygód, które warto poznać, by poczuć, co czuł młody człowiek rzucony w wir wojny.

Podobnie historia Elżbiety Zawackiej, pseudonim „Zo” - jedynej kobiety w szeregach Cichociemnych, generał brygady, kurier komendy głównej AK, a przy tym profesor nauk humanistycznych i Damy Orderu Orła Białego, która pewnego razu zawitała do Poraja. Przeżyła tu, na naszej ziemi, mrożącą krew w żyłach przygodę, o której opowiada swoimi słowami.

Kolejnym fascynującym bohaterem audiobooka jest pochodzący z Choronia Antoni Rosikoń, prof. dr. inż. budowy dróg i mostów, najstarszy (w chwili śmierci) profesor w Polsce, a tym samym najstarszy mieszkaniec aglomeracji śląskiej, który do ostatnich chwil zachował wspaniałe poczucie humoru, mądrość życiową oraz chęć i potrzebę pracy naukowej. Wysłuchując jego dzieje można poznać sekret jego długowieczności, dzięki któremu w wieku 100 lat wydał książkę p.t. „O obrotach przęseł i mostów”.

Nie każdy z nas wie, że Poraj szczyci się mądrymi, odważnymi i uznanymi mieszkańcami, jak choćby kapitanem Portu w Gdyni, szefem izby chorych Marynarki Wojennej, lotnikiem, kapitanem żeglugi wielkiej, właścicielem restauracji, fotografem, głównym specjalistą wydobycia gazu, ropy naftowej i węgla brunatnego, utalentowanym skrzypkiem, dyrektorem wszystkich Polmozbytów w Polsce, dyrektorem technicznym fabryki samochodów osobowych FSO, redaktorką telewizji, śpiewakiem operetkowym, światowym dyplomatą, piosenkarzem... Nieprzeciętni obywatele naszej Gminy, którzy odnieśli sukces z dumą podkreślają, że pochodzą właśnie stąd, dzięki czemu możemy czuć się dumni z naszej Małej Ojczyzny. To oni są bohaterami ścieżek „Sławni Porajanie cz.1 i cz. 2”.

Wróciliśmy także do wątku górniczego, obecnego na audiobooku „Porajskie perełki” - tym razem przedstawiamy dzieje wierceń geologicznych i wydobycia rudy żelaza na naszym terenie. To właśnie u nas poszukiwano cennych złóż, budowano kopalnie i to tutaj mieszkali najlepsi w całej Polsce wiertacze. Mieliśmy prażaki, zakłady przemysłowe, a nawet kolejkę wąskotorową. Tą część minionych lat także warto poznać.

Wspomniane wątki splatają się w naszym projekcie z losami zwykłych ludzi, a także domów. Budynki wiele widziały i przeżyły, ściany wchłonęły wspomnienia i teraz mogą nas wiele nauczyć. Jak choćby pewien dom w Poraju, którego położenie - w centrum wielu niezwykłych wydarzeń, między kolejką wąskotorową, piecami prażalnymi a tartakiem spowodowało, że stał się świadkiem losów wielu osób i teraz sam, ustami kolejnych pokoleń, może nam wiele opowiedzieć.

Historie spisane inaczej, słowami osób, które jeszcze pamiętają są cenne, warte zachowania. Szkoda, żeby popadły w niepamięć. Z tych względów powstał audiobook „Historie nieoczywiste”, by właśnie przytoczyć nam, współczesnym, prawdziwą historię, która teraz już nie zaginie i zostanie z nami już na zawsze. Mimo, iż praca nad tym projektem dobiegła końca, wierzę, że nasze starania nie ustaną. Będziemy dalej spisywać stare dzieje i historie, utrwalać je i przekazywać dalej, by pamięć o dawnych czasach nie odeszła w zapomnienie 

- podkreśla pomysłodawczyni wydania audiobooka, wójt Katarzyna Kaźmierczak.

 

 

 

 

Audiobook „Historie Nieoczywiste, czyli Nieznane wątki z historii Gminy Poraj”:

1. Do Polski z Cichociemnymi

2. Królewska Załoga

3. Piękna Blondynka

4. Był dla mnie wzorem

5. Król Nafty

6. Sławni Porajanie cz. 1

7. Sławni Porajanie cz. 2

8. Dom w Poraju

9. Tak Było z Tymi Prażakami

10. Antoni Rosikoń

 

Historie opowiadają:

1, 2, 3, 4, 10 – Jerzy Maszczyk

5, 6, 7, 9 – Konrad Maszczyk

8 – Konrad Łukaszewicz, Jagoda Bojanek, Maria Bojanek

Koncepcja:

Katarzyna Kaźmierczak

Muzyka:

1, 7, 8, 10 – Grzegorz Bojanek

2, 3, 4, 5, 6, 9 – Benjamin Bojanek

Mastering i Produkcja:

Michał Wolski

Projekt i skład:

Hubert Hemtańczyk – Kaczka Studio

Jolanta Lisowska

 

Lider Projektu:

Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom „Aspera”

Opiekun Projektu:

Muzeum Historii Polski w Warszawie

Partnerzy Projektu:

Centrum Informacji Turystycznej w Poraju, Urząd Gminy Poraj

Gminny Ośrodek Kultury im. Janusza Gniatkowskiego w Poraju

 

Dofinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w Warszawie w ramach programu „Patriotyzm Jutra”

 

„Historii Nieoczywistych” można posłuchać tutaj

 

 

Fot.: arch. CIT w Poraju